TOPMANAGEMENT
De invloedrijkste vrouwen uit de top van het Nederlandse bedrijfsleven 1996
De invloedrijkste vrouwen uit de top van het Nederlandse bedrijfsleven
Doorbraak laat nog steeds op zich wachten door Jos van Hezewijk in Elan augustus 1996
Het gaat niet erg vooruit met de vrouwen aan de top van het bedrijfsleven. Evenals professoren en politici, die bij de vrouwen hoog scoren, moeten zij in tijden van afslanking vaker afvallen. Ze worden nog teveel gezien als 'excuus-truus'. Bovendien worden zij niet opgenomen in de dagelijkse besturen van de grote multinationals. De werkelijke emancipatie en vernieuwing van het bedrijfsleven zal dan ook van onderop moeten komen.
De belangrijkste leveranciers van vrouwelijke commissarissen zijn de drie grote politieke partijen. Hiermee slaan de bedrijven 2 vliegen in 1 klap. Ze creeren een maatschappelijk draagvlak zowel bij vrouwen als bij de politiek. Mevrouw Epema-Brugman, nummer 1, heeft de PvdA als achtergrond. Nummer 2 op deze ranglijst, mevrouw Mr. J.J.M.S. Leyten-de Wijkerslooth deWeerdesteyn (60), is van het CDA afkomstig. Evenals Epema-Brugman heeft zij een toezichthoudende funktie bij ABN AMRO. De andere paarse partner, de VVD die van oorsprong de meeste affiniteit heeft met het bedrijfsleven, wordt vertegenwoordigd door drs Neelie Kroes. De nummer 14, mevrouw mr Y.C.M.T. van Rooij (45), de voormalige staatssecretaris van Economische Zaken, heeft een CDA-achtergrond, evenals Carla Peijs. De VVD heeft nog een afvaardiging bij ABN AMRO in de persoon van mevrouw drs N.J. Ginjaar-Maas (65). Verder staat de vroegere (VVD)-burgemeester van Utrecht, drs M.W.M. Vos-van Gortel (64) op deze lijst van invloedrijkste vrouwen in het Nederlandse bedrijfsleven.
De PvdA leverde niet alleen de nummer 1, maar ook nummer 6, N.G. Barendregt (60), die haar carriere startte op de kunstacademie als student, om daar vervolgens directeur te worden.
Het voormqalige kamerlid Barendregt heeft toezichthoudende funkties bij de Sociale Verzekeringsbank, Rothmans Tobacco en Nutricia, alle organisaties die momenteel in de vuurlinie liggen van acties en onderzoeken.
Van de PvdA afkomstig is verder drs Saskia Stuiveling (51), lid van de Algemene Rekenkamer en commissaris bij de vierde bank van Nederland, Generale Bank Nederland. Naast het verzekeringswezen is de bankensector goed vertegenwoordigd bij de invloedrijkste vrouwen van Nederland. ABN AMRO hebben wij al 3 keer de revu laten passeren. Maar ook de Rabobank komt 2 keer voor met toezichthoudsters. Namelijk Ir. N. Koster-Constandse (63), oud-wethouder van de gemeente Bunnik en oud-lid Raad van Advies van Plattelandsvrouwen en oud-lid Ledenraad Coop. Ver. "Centraal Beheer" en W.M. Frijlink-van de Ven (55). De Raad van Toezicht bij de Rabobank is wel minder invloedrijk dan een raad van commissarissen. Van de verzekeraars scoort AEGON met 2 invloedrijke vrouwen, drs. K.M.H. Peijs (52) en voorheen Sylvia Tóth. Bij de Bijenkorf KBB zat voorheen mr J.J.M.S. Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteyn als commissaris. Tegenwoordig is dat inderdaad ook Sylvia Tóth. Over netwerken gesproken. Sylvia Tóth is eveneens lid van de raad van advies van het NIMA. We komen daar ook Neelie Kroes tegen. De vrouwennetwerken aaan de top draaien op volle toeren. Neelie Kroes geeft leiding aan de universiteit Nijenrode, maar ook Annemieke Roobeek werkt daar. Neelie Kroes heeft een commissariaat bij NCM, maar ook drs. M.W.M. Vos-van Gortel. En zowel drs. M.W.M. Vos-van Gortel alsook mr. J.J.M.S. Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteyn zijn Staatsraad. Zowel nummer 1 op de lijst van invloedrijkste vrouwen, Epema-Brugman alsook de hekkesluitster, drs C.P. Vogelaar (46) zitten in de Sociaal Economische Raad SER. Overigens hebben zij ook beiden een socialistische inborst. Vooral Neelie Kroes heeft een aardig vrouwennetwerk om haar heen, waartoe overigens ook Dian van Leeuwen behoort, de in opspraak gekomen ex-voorzitster van de VVD en het Ctsv.
Ook bestaat er een aardig vrouwennetwerkje gelieerd aan de Erasmus Universiteit. L.A.A. van den Berghe (44) is bijzonder hoogleraar economie aan deze universiteit. Neelie Kroes komt ze daar tegen in de Universiteitsraad en R.W. Hommes (63) is emeritus hoogleraar op de Erasmus Universiteit.
Veel vrouwen worden blijkbaar ook gevraagd omdat ze in de regering hebben gezeten. Neelie Kroes (minister van Verkeer en Waterstaat), N.J. Ginjaar-Maas (65) (staatssecretaris Onderwijs en Wetenschappen), Saskia Stuiveling (staatssecretaris Binnenlandse Zaken) en onlangs Yvonne van Rooij (staatssecretaris Economische Zaken). Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteyn heeft verschillende malen een ministerschap geweigerd. Veel vrouwen die bij topbedrijven een commissariaat hebben bemachhtigd zijn ook burgemeester (geweest). Mevrouw Vos-van Gortel was burgemeester van Utrecht. W.H.J. Bloemendaal-Lindhout (49) is burgemeester van Culemborg en D. van As-Kleijwegt (54) van de gemeente Assen.
De Top-25
(plaats in de top, naam, geboortedatum
functie, functiescore, totaal score)
1. Mevr. Drs. M. Epema-Brugman , 19301128
Lid Raad van Comm. ABN AMRO Holding N.V.: 4, 9
Lid Raad van Comm. Unilever Nederland B.V.: 2, 9
Lid Raad van Comm. DSM N.V.: 2, 9
Lid Raad van Comm. Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken N.V.: 1, 9
Lid Raad van Comm. ACF Holding N.V.
Lid Sociaal-Economische Raad SER: 1, 9
Oud-Lid Tweede Kamer der Staten-Generaal (PvdA)
Oud-lid Raad van Comm. Brocacef Holding B.V.
Oud-lid Raad van Comm. RDM B.V.
Oud-voorzitter presidium Algemene Energieraad
2. Mevr.Mr. J.J.M.S. Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteyn , 19350929
Staatsraad
Lid Raad van Comm. N.V. Nederlandse Spoorwegen: 2, 4
Lid Raad van Advies ABN AMRO Holding N.V.: 2, 4
Oud-Lid Eerste Kamer der Staten-Generaal (CDA)
Oud-lid Raad van Comm. Kon. Bijenkorf Beheer KBB ('94)
Oud-voorz. Bestuur St. Katholieke Universiteit Nijmegen
Oud-lid Omroepraad
Oud-lid Raad van Comm. Vissers' Wegenbouw- en Aannemingsbedr. N.V.
3. Mevr. Prof. Dr. L.A.A. van den Berghe , 19511107
Partner Impulscentrum "fin.Diensten en Verz." Rijksuniv. Gent
Bijzonder hoogleraar economie Erasmus Universiteit Rotterdam
Lid Raad van Comm. Intern. Nederlanden Verzekeringen N.V. 04
Lid Raad van Comm. Internationale Nederlanden Groep N.V.('94) 4 04
Lid Bestuur Hudig-Langeveldt Stichting
4. Mevr. Drs. N. Kroes 19410719
President College van Bestuur Universiteit Nijenrode
Lid Raad van Comm. Koninklijke Nedlloyd Groep N.V.: 1, 3
Lid Raad van Comm. Ballast Nedam N.V.
Lid Raad van Comm. NCM Holding N.V.('95)
Voorzitter Raad van Comm. De Nationale Investeringsbank N.V.: 1, 3
Lid Raad van Comm. VIB N.V. ('94)
President College van Bestuur Nijenrode
Lid Raad van Advies Coopers & Lybrand Dijker Van Dien: 1, 3
Lid Raad van Toezicht Verzekeringskamer
Lid Raad van Advies Ned. Instituut voor Marketing (NIMA)
Lid Universiteitsraad Erasmus Universiteit Rotterdam
Oud-Lid Tweede Kamer der Staten-Generaal (VVD)
Oud-Minister van Verkeer en Waterstaat
Oud-lid Raad van Comm. Digital Equipment B.V.
Oud-lid Raad van Comm. H.J. Groeneveld Beheer B.V.
Oud-lid Raad van Comm. TOTAL Raffinaderij Nederland N.V.
5. Mevr. Drs. K.M.H. Peijs 19440901
Lid Europees Parlement (CDA)
Lid Raad van Comm. Aegon N.V.: 3, 3
6. Mevr. N.G. Barendregt 19360825
Lid Bestuur Sociale Verzekeringsbank: 1, 2
Lid Raad van Comm. Rothmans Tobacco Company B.V.: 1, 2
Lid Raad van Comm. N.V. Ver. Bedrijven Nutricia
Oud-Lid Tweede Kamer der Staten-Generaal (PvdA)
7. Mevr. Drs. G.J. de Boer-Kruyt 19440818
Lid Raad van Comm. Hollandsche Beton Groep N.V. ('95): 1, 2
Lid Raad van Comm. Sara Lee/DE N.V. ('94): 1, 2
8. Mevr. Drs. N.J. Ginjaar-Maas 19310507
Lid Raad van Advies ABN AMRO Holding N.V.: 2, 2
Oud-Lid Tweede Kamer der Staten-Generaal (VVD)
Oud-staatssecretaris Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen
9. Mevr. Ir. N. Koster-Constandse 19321111
Lid Raad van Toezicht Coop. Centrale Rabobank B.A.: 2, 2
Oud-wethouder van de gemeente Bunnik
Oud-lid Raad van Advies Int.Cie. Ned.Bond van Plattelandsvrouwen
Oud-lid Ledenraad Coop. Ver. "Centraal Beheer" U.A.
10. Mevr. Prof. Dr. A.J.M. Roobeek 19581013 (38)
Lid Raad van Comm. Fortis AMEV N.V. ('94) :2, 2
Hoogleraar Technologie en Economie Universiteit Nijenrode
11. Mevr. W.M. Frijlink-van de Ven 19410607
Lid Raad van Toezicht Coop. Centrale Rabobank B.A.: 2, 2
12. Mevr. Drs. M.W.M. Vos-van Gortel 19311102 (64)
Staatsraad
Lid Bestuur Centraal Bureau Fondsenwerving
Lid Raad van Comm. N.V. Verenigd Bezit VNU ('95): 1, 1
Lid Raad van Advies Vereniging van Effectenbezitters VEB
Lid Bestuur Vereniging Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs
Lid Raad van Comm. NCM Holding N.V.
Oud-burgemeester van Utrecht (VVD)
13. Mevr. Mr. A.M. Goudsmit 19330712
Lid Bestuur Stichting Administratiekantoor PCM Uitgevers
Lid Raad van Comm. Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V.: 1, 1
Oud-lid Tweede Kamer der Staten-Generaal (D'66)
Oud-advocaat te Amsterdam
14. Mevr. Mr. Y.C.M.T. van Rooij 19510604 (45)
Lid Raad van Advies Deloitte & Touche ('96): 1, 1
Lid Raad van Comm. Urenco NL B.V.
Oud-staatssecretaris Ministerie van Economische Zaken
15. Mevr. H.M. Prince-Kappen 19530213
Lid Directie Cargill B.V.: 1, 1
16. Mevr. Prof. Dr. R.W. Hommes 19321015
Lid Raad van Comm. Delta Lloyd Verzekeringsgroep N.V.: 1, 1
Lid Progr. Onderz.& Ontw. Ned. Mij. Energie en Milieu B.V.
Lid Cie. Goederenvervoer Raad voor Verkeer en Waterstaat
Emeritus Hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam
Oud-lid Raad van Advies ABN AMRO Holding N.V.
17. Mevr. S.C. Tóth 19440210
Voorzitter Directie Content Beheer N.V.
Lid Raad van Comm. N.V. Koninklijke Bijenkorf Beheer KBB ('94): 1,1
Lid Bestuur Kon.Ned. Voetbal Bond (KNVB) ('95)
Lid Raad van Comm. ENDEMOL Entertainment B.V. ('94)
Lid Raad van Advies Ned. Instituut voor Marketing (NIMA)
Oud-lid Raad van Comm. AEGON N.V. ('94)
18. Mevr. A.H. van Arenthals-Kramer Freher 19440202
Lid Bestuur Koninklijke Vereniging MKB-Nederland: 1, 1
Lid Raad van Comm. CBTB Holding B.V.
Lid Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf
Oud-lid Bestuur Ned.Christelijk Ondernemers Verbond
19. Mevr. Mr. Drs. W.J. Muhs 1952
Lid Raad van Comm. VSB Groep N.V.: 1, 1
Lid Raad van Comm. Cytec Industries B.V.
20. Mevr. M.P. Mautner Markhof-Cassis Faraone 19311005
Firmant Impex Cassis Faraone S.r.l. (It.)
Lid Raad van Comm. Soc. Reale Mutua di Assicurazioni Udine (It.)
Lid Raad van Comm. SHV Holdings N.V.: 1, 1
21. Mevr. W.H.J. Bloemendaal-Lindhout 19471025
Burgemeester gemeente Culemborg
Lid Raad van Comm. N.V. Bank Nederlandse Gemeenten : 1, 1
22. Mevr. Drs. S.J. Stuiveling 19450503
Lid Algemene Rekenkamer
Lid Raad van Comm. Generale Bank Nederland N.V.: 1, 1
Oud-Lid Eerste Kamer der Staten-Generaal(PvdA)
Oud-staatssecretaris Ministerie van Binnenlandse Zaken
23. Mevr. D. van As-Kleijwegt 19420616
Burgemeester gemeente Assen
Lid Raad van Comm. N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten: 1, 1
24. Mevr. J.A. Brewer-de Koster 19370321
Lid Raad van Comm. N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf : 1, 1
25. Mevr. Drs. C.P. Vogelaar 19491223
Lid Sociaal-Economische Raad SER
Vice-voorzitter Fed.best.Federatie Nederlandse Vakbeweging(94): 1,1
| Organisaties huidige functies | | Organisaties oudfuncties |
| Erasmus Universiteit Rotterdam | 3 | | CDA | 4 |
| ABN AMRO Holding N.V. | 3 | | VVD | 4 |
| Universiteit Nijenrode | 2 | | PvdA | 3 |
| Sociaal-Economische Raad SER | 2 | | Regering | 4 |
| NCM Holding N.V. | 2 | | Burgemeester | 3 |
| Coöop. Centrale Rabobank B.A. | 2 | | KBB | 2 |
| Staatsraad | 2 | | AEGON | 2 |
| NIMA | 2 | | | |
Basis van de Top 30 invloedrijkste commissarissen en scores
| Onderneming | EigenVermogen
(1993) | Punten
(neven)functie |
| Shell | f 99.696.740 | 5 |
| ING | f 21.481.000 | 4 |
| ABN AMRO | f 19.139.000 | 4 |
| Rabobank | f 15.232.000 | 4 |
| Unilever | f 13.504.000 | 4 |
| Philips | f 11.449.000 | 4 |
| Fortis | f 8.849.000 | 3 |
| Aegon | f 8.669.000 | 3 |
| DSM | f 4.089.000 | 2 |
| NS* | f 3.141.400 | 2 |
| SHV | f 2.992.000 | 1 |
| BNG | f 2.820.000 | 1 |
| Delta LLoyd | f 2.458.000 | 1 |
| Sara Lee/DE | f 2.171.537 | 1 |
| KLM | f 2.124.000 | 1 |
| Hoogovens | f 1.956.600 | 1 |
| Nedlloyd | f 1.384.993 | 1 |
| Van Leer | f 514.958 | 1 |
| Deloitte & Touche | | 1 |
| Coopers & Lybrand | | 1 |
| RVS | f 497.866 | 0,5 |
Verantwoording
Bij de selectie van de invloedrijkste vrouwen zijn zowel bestuurlijke (directies en raden van bestuur) als toezichthoudende funkties (commissariaten e.d.) bij de 500 grootste ondernemingen van Nederland in aanmerking genomen. In tweede instantie zijn voor de klassificatie ook andere funkties en funkties buiten het bedrijfsleven meegerekend.
De puntentelling is in eerste instantie opgehangen aan de klasse (punten) van het eigen vermogen van de onderneming waarbij iemand een commissariaat heeft. Wij gaan ervan uit dat het eigen vermogen het beste cijfer is voor de invloed van een onderneming. Het eigen vermogen geeft aan hoeveel kapitaal men heeft in geval van slechte tijden, maar ook om overnames te doen. Zeg maar de oorlogskas.
Belangrijke buitenlandse commissariaten leveren 1 punt op. Wij gaan ervanuit dat de invloed op Nederland slechts redelijk is.
Bij een gelijk aantal punten, wat bij deze lijst van invloedrijke vrouwen vaak voorkomt, wordt de rangschikking in tweede instantie verder uitgewerkt aan het absolute getal van het eigen vermogen. Binnen de klasse van een eigen vermogen dat 1 punt oplevert zijn de eigen vermogens immers verschillend. Dan nog komen een aantal mensen nagenoeg gelijk uit. De rangschikking wordt dan tenslotte nader uitgewerkt aan de hand van de zwaarte van de funkties buiten het bedrijfsleven. Een politica als Yvonne van Rooij komt hierdoor bijvoorbeeld hoger uit dan Sylvia Tóth.
Mevrouw Epema-Brugman (65) is de enige vrouw die ook in de algemene top 30 invloedrijkste commissarissen voorkomt en wel op de 17e plaats. Mevrouw Epema-Brugman staat dan ook al tijdenlang op eenzame hoogte vooraan in het klassement van de invloedrijkste vrouwen van het Nederlandse bedrijfsleven. Het ziet er niet naar uit dat er op korte termijn een opvolgster zal zijn, hoewel mevrouw mr J.J.M.S. Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteyn (61) er in 1994 nog een commissariaat bij de Bijenkorf bij kreeg. Neelie Kroes doet een aardige gooi. Ze heeft in 1995 een commissariaat bij NCM, Nederlandse Credietverzekerings Maatschappij van ING erbij gekregen. In 1994 werd zij commissaris bij VIB. Ze is al wel enkele belangrijke commissariaten kwijtgeraakt, namelijk bij Digital en Total. Mevrouw professor Van den Berghe (44) is nog jong, maar heeft er in 1995 geen commissariaat bij gekregen. In 1994 werd ze commissaris bij ING. Het laatste jaar zijn er wel enkele vrouwen de ranglijst binnengekomen. Mevrouw drs G.J. de Boer-Kruyt (52) is het laatste jaar commissaris geworden bij HBG. Het jaar daarvoor (1994) bij Sara Lee/DE. Opvallend is de benoeming van Yvonne van Rooy (45) in de raad van advies van Deloitte & Touche dit jaar. Maar het is de vraag of deze oud-secretaris van Economische Zaken nog meer commissariaten aangeboden zal krijgen. Sylvia Tóth (52) werd in 1994 commissaris bij de Bijenkorf. In 1993 moest zij echter een commissariaat bij Aegon opgeven. Wel kunnen we Annemieke Roobeek, met 38 jaar al op de 10e plaats voor de toekomst in de gaten houden. ook zij heeft er echter vorig jaar geen commissariaat bijgekregen.
In 10 van de 25 gevallen is er sprake van een partner die ook een hoge funktie heeft of had.
Bijna alle invloedrijke vrouwen hebben 'slechts' toezichthoudende funkties - zeg maar commissariaten - bij de grootste ondernemingen. Er zijn maar twee vrouwen die een directie-funktie hebben aan de top van het Nederlandse bedrijfsleven: mevrouw H.M. Prince-Kappen (43) bij Cargill, de grootste graanhandel van de wereld, en Sylvia Tóth, hoewel deze laatste directievoorzitster/eigenaresseis van Content Uitzendbureau, dat niet tot de top behoort. Misschien zou je Neelie Kroes (55) mee kunnen tellen omdat zij aan het hoofd staat van Universiteit Nijenrode, dat sinds enige jaren geen subsidie meer krijgt. Maar ook dit universiteitsbedrijf behoort niet tot de honderd grootste ondernemingen van Nederland. Er zitten maar een paar vrouwen in deze top 25, die echt uit het bedrijfsleven afkomstig zijn. Bovendien zijn deze 25 vrouwen de enigen die topfunkties hebben bij de 500 grootste ondernemingen van Nederland.