TOPMANAGEMENT
Recordaantal ceo's de laan uit
2002/11/01 in Elan p.21-22 door Jos van Hezewijk
Hans Smits, Aad Veenman, Ton Spoor, Hans van der Wielen ... de lijst vertrekkende ceo's is ook in 2002 weer lang. Tot nu toe verliet dit jaar maar liefst 84 procent van alle vertrekkende topmanagers zijn post voortijdig. In dat beeld zal de resterende maanden weinig verandering komen. De ervaring leert dat er in de eerste helft van het jaar meer bestuurders uitvliegen dan in de tweede helft. Teleurstellende jaarcijfers leiden tegenwoordig nu eenmaal snel tot ontslag. En de lente van 2002 was in dat opzicht een heet voorjaar.
Ook de gemiddelde zittingsduur van ceo's is dit jaar verder gedaald naar twee tot drie jaar. De mutaties in de tweede helft van 2002 en in 2003 zullen moeten uitwijzen of deze trend zich zal doorzetten. Tot nu toe lag de gemiddelde zittingsduur van Nederlandse ceo's op een kleine vijf jaar. Vergeleken met internationale ceo's is dat al redelijk kort. Dat komt doordat Nederland tot 1970 één grote babyboom heeft doorgemaakt. Deze aanstormende managers zagen voortdurend aan de stoelpoten van het zittende management. Konden bestuursvoorzitters in 1989 gemiddeld nog tot hun negenenvijftigste blijven zitten, na 1994 liggen ze er rond hun vijfenvijftigste uit. Overigens daalt de zittingstermijn als niet alleen de ceo's, maar ook de overige leden van de raad van bestuur in het onderzoek betrokken worden. Dat duidt erop dat bestuurders problemen vaker afschuiven op hun medebestuursleden en niet langer altijd zelf het veld ruimen.
Slechts dertien procent van de ceo's weet in 2002 zijn pensioen te halen. In 1998 was dat nog dertig procent. De redenen voor het voortijdige vertrek verschillen door de jaren heen. In de economische hoogtijdagen van 1997 was 'een andere baan' nog een belangrijke reden voor vertrek. In 1998 werden er tijdens de internethype gigabeurskoersen verwacht, wat menig ceo de kop kostte. Ook sneuvelden veel bestuurders door de fusie- en overnamegolf. In 1999 vertrokken de meeste ceo's wegens 'verschil van mening over het te voeren beleid'. Ruzie in de tent dus. In 2000 knapte de 'nieuwe economie-ballon' en moest er puin en bestuurders geruimd worden. Bovendien schiet sindsdien 'reorganisatie' omhoog als sneuvelfactor. In 2001 en 2002 vertrekken de meeste bestuurders vanwege 'persoonlijke redenen'. Verschillende succesvolle toppers kiezen in de economische malaise voor de vlucht naar voren. Tegelijkertijd moet de term 'persoonlijke redenen' steeds vaker ordinaire ruzie maskeren. Het is de opvolger van de dooddoener 'wegens verschil van mening over het te voeren beleid'.
| Vertrek CEO's* 1994-2002 in % |
| Eruit % |
| Reden | 1989 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 |
| Leeftijd | | 31 | 32 | 28 | 26 | 30 | 23 | 15 | 15 | 13 |
| Andere baan | | 18 | 6 | 6 | 19 | 13 | 6 | 6 | 3 | 3 |
| Fusie | | -- | -- | -- | 2 | 0 | 3 | 2 | 2 | 3 |
| (Ver)koop | | - | 3 | 2 | 5 | 13 | 8 | 4 | 9 | 2 |
| Reorganisatie | | 7 | 11 | 9 | 11 | 19 | 3 | 27 | 25 | 26 |
| Onenigheid | | 5 | 14 | 21 | 7 | 13 | 23 | 23 | 13 | 5 |
| Persoonlijk | | 10 | 13 | 19 | 17 | 6 | 17 | 15 | 20 | 36 |
| Vut | | 4 | 7 | 4 | 4 | 0 | 4 | 2 | 8 | 3 |
| Gezondheid | | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 4 | 2 | 3 | 3 |
| Gestorven | | 1 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 |
| Onbekend | | 22 | 10 | 7 | 7 | 4 | 9 | 4 | 2 | 3 |
| ____________ | | __ | ___ | ___ | ___ | ___ | ___ | ___ | ___ | ___ |
| Vroegtijdig vertrek | | 47 | 58 | 65 | 67 | 66 | 68 | 81 | 83 | 84 |
| Aantal jaar/-sept. | | 95/63 | 62/41 | 53/35 | 54/31 | 47/32 | 69/49 | 52/39 | 60/40 | -/38 |
| Gem.leeftijd +/- | 50/59 | 51/55 | 50/55 | 51/56 | 51/55 | 50/56 | 52/56 | 50/55 | 50/55 | 51/53 |
* = Bij bekendmaking 23 september
De zwarte lijst van 2002
(regulier en voortijdig vertrek, registratie en volgorde naar datum van bekendmaking) |
| Bedrijf | Naam | Functie | Reden |
| NS | Hans Huisinga | pres-dir. | persoonlijk |
| Heineken | Freddy Heineken (78) | vzr RvBeheer | overlijden |
| Cebeco | Herman de Boon (55) | vzr hoofddir. | reorganisatie |
| De Vries Robbé | P. Versteeg (51) | alg.directeur | reorganisatie |
| Pharming | George Hersbach (49) | ceo | reorganisatie |
| ConneXXion | Herman Koerhuis (44) | vzr RvB | onenigheid |
| Vopak | Ton Spoor(53) | vzr RvB | persoonlijk |
| Prolion | Henk Buitenhuis | vzr directie | persoonlijk |
| Akzo Nobel | Cees van Lede (59) | vzr RvB | leeftijd (2003) |
| NedCar | Chris Dewulf (52) | pres.-dir. | andere baan |
| Geveke | Frank van Zanten (35) | vzr dir. | persoonlijk |
| Delta Lloyd Levensverz. | Rob van Leeuwen (46) | vzr dir. | persoonlijk |
| AXA Verzekeringen | P. Lefèvre (45) | vzr dir. | reorganisatie |
| PCM | Cees Smaling (56) | vzr RvB | vut |
| Imtech | Herman Scheffer (54) | vzr RvB | persoonlijk |
| Numico | Hans van der Wielen (58) | president | persoonlijk |
| EPZ | Harry Droog (57) | vzr dir | koop |
| Macintosh | Geert Beijer (57) | vzr RvB | persoonlijk (2003) |
| Vopak | Gary Pruitt (52) (USA) | vzr RvB | reorganisatie |
| NIB Capital | Marc Gedopt (46) (B) | vzr RvB | persoonlijk |
| De Goudse | Cees Bol (63) | vzr RvB | leeftijd |
| NCM | Steen Parsholt (51) | vzr RvB | reorganisatie |
| Philips Nederland | Richard de Lange | alg. dir. | reorganisatie |
| ECT | Steven Lak (48) | pres.-dir. | persoonlijk |
| VastNed | Kor Streefkerk (60) | vzr dir | leeftijd |
| NMB-Heller | Paul Schaling (51) | vzr dir | persoonlijk |
| Endemol | John de Mol (47) | vzr RvB | persoonlijk (2003) |
| Gamma | Hans van Oijen (59) | vzr RvB | leeftijd |
| Heijmans | Joop Janssen (59) | vzr RvB | gezondheid |
| Boer & Croon | Jos Staatsen (60) | vzr RvB | leeftijd (2003) |
| OHRA Verzekeringen | Rob Hillebrand (46) | vzr dir | andere baan |
| Compaq/HP Nederland | Dick Westerveld | alg. dir | fusie |
| Fox Kids Europe | Yvonne Kreiz (37) | vzr RvB | persoonlijk |
| Stork | Aad Veenman (Aad)(55) | vzr RvB | onenigheid |
| NS | Karel Noordzij (56) | pres-dir. | reorganisatie |
| ING Nederland | Durk Brands (60) | vzr RvB | leeftijd (2003) |
| CMG | Tom Rusting (58) | ceo | onbekend |
| Rabobank | Hans Smits (52) | vzr RvB | onenigheid |